In Eindhoven wordt momen­teel hard gewerkt aan de realisatie van een duurzaam en circulair schoolgebouwen­complex. Bij de realisatie van deze school voor speciaal basis- en voortgezet onderwijs ligt de focus sterk op duur­zaam bouwen en alles wat daarbij komt kijken. Wédétectie, het slimme waterdetectiesysteem voor platte daken, is hier op grote schaal toegepast.

Gemeente Eindhoven realiseert een duurzaam scholencomplex voor speciaal onderwijs in de stad. Dit complex biedt een nieuw thuis aan leerlingen van twee scholen op vier verschillende locaties. Het project wordt in 2021 opgeleverd.
Leo Bimbergen is Bouwkundig Projectleider bij Gemeente Eindhoven. Hij is vanaf de opstart van het bouw­team tot en met oplevering bij dit ambitieuze project betrokken. Samen met Duurzaam Bouwen adviseur Geert Verlind (Cagerito) en Coen van der Kooij (Technisch Directeur Wédéflex Duurzame Daksystemen) vertelt hij ons graag meer over alle uitdagingen die je bij duurzaam en circulair bouwen tegen­komt. En over waarom hij daarom zo happy is met lekdetectiesysteem Wédétectie.

Leo: “Er stond hier al een school, maar die is gesloopt. Alleen vier gymzalen zijn behouden gebleven. De aanbeste­ding van dit project was ook afwijkend. Duurzaamheid en circulariteit stonden centraal en vormden een belangrijk deel van het Programma van Eisen. We zijn gestart met de uitvraag van een bouwteam bestaande uit o.a. een aannemer, architect, installateur, adviseur en constructeur. De vraag aan de markt: “Wie kan dit voor ons realiseren binnen het beschikbare budget?” En let wel: de uitvraag was toen niet op basis van een ontwerp. We zijn uiteindelijk bij bouwbedrijf Dura Vermeer terechtgekomen. Dat bedrijf ging de grote uitdaging die er lag graag aan.”

Teambuilding
Leo: “Het was vanaf het begin duide­lijk dat we dit echt als een team aan gingen pakken. Met alle bouwteam­leden hebben we meer dan een volle dag besteed aan teambuilding. En ook aan hoe we teamwork samen concreet vormgeven. Ik heb dat als zeer waardevol ervaren.”

Circulair bouwen
Geert: “De oude school is ontmanteld door het bedrijf New Horizon (bouw­team­lid). Zij slopen niet maar oogsten, waardoor vele materialen hergebruikt kunnen worden in de nieuwe school of in andere gebouwen. Het was ook helder dat we geen ‘kringloopschool’ ambieerden. We zochten de circula­riteit­winst daarom in de grote bulk. In staal en beton bijvoorbeeld, want dat schiet op.”
Leo: “Dura Vermeer heeft bewust circulair bouwen adviseur Alba Concepts bij het hele proces betrok­ken. Zij kunnen, op basis van KPI’s, aantonen of dat wat je plant ook daadwerkelijk uitgevoerd is. Denk onder andere aan het percentage circulaire materialen, aan de binnen­luchtkwaliteit of aan het gebruik van materialen. We evalueren maandelijks met alle betrokken partijen. We weten dus continu waar we staan wat duur­zaamheid betreft. Ideaal, want we kunnen het proces nu goed sturen en ook bijsturen waar nodig.”

Dakconstructie en lekdetectie
Leo: “We praten hier over 5100 m2 dak verspreid over verschillende school­gebouwen. Dat is niet niks. We wilden daarom heel graag een nagenoeg onderhoudsvrije dakbedekking, die minstens een levensduur van 25 jaar garandeert. Zo zijn we uitgekomen bij Wédéflex. De bewezen levensduur, de verzekerde garantie en de makkelijke reparatiemogelijkheden (als die nodig zijn) gaven de doorslag. De daksyste­men van Wédéflex presteren constant. Daar hebben we ervaring mee bij andere projecten. Ik ben daarnaast erg blij met het lekdetectiesysteem Wédétectie. Een eventuele lekkage van de boven­ste isolatielaag merk je vaak pas heel laat. Dat voorkom je dus met dit systeem.”
Coen: “Bij dit project zijn 30 lekdetectie-units geplaatst, verdeeld over compartimenten. Wédéflex was al langer bezig met sensoring in daken, maar bestaande systemen bleken vaak erg duur en ook nog storingsgevoelig. Daar heb je met Wédétectie geen last van. Het is een eenvoudig Duits sys­teem, gestoeld op bewezen technologie. Het werkt tot in lengte van jaren, is goedkoop en niet gevoelig voor oxidatie. De bediening werkt met radiofrequentie. Met Wédétectie kun je het (behoud van) isolerend vermogen heel makkelijk controleren. Wédétectie speelt een betekenisvolle rol in duurzaam bouwen.”
Leo: “De energielast is inderdaad hoog als de isolatielaag aangetast blijkt en je dat pas laat ontdekt. Met dit lekdetectiesysteem is ons risico veel kleiner.”
Coen: “Bij dakbedekkingsconstructies met een hoogwaardige dampremmen­de laag zonder lekdetectiesysteem, is de kans op een total loss bij lekkages aanwezig. Helaas komen we dat in de praktijk regelmatig tegen. Als we een insnijding maken, blijkt het isolerend materiaal volledig verzadigd. Dat voorkom je nu en daarom is dit systeem zo belangrijk. Ik ben blij dat ook steeds meer dakdekkers het belang zien en overstag gaan.”

Betondak en zonnepanelen
Geert: “We bouwen een hele degelijke school. We hebben gekozen voor een betondak om de warmte van de zon buiten te houden. Daarnaast komen er maar liefst 800 zonnepanelen op de daken te liggen.”
Coen: “In dit kader biedt Wédétectie nog een extra voordeel. Want visuele inspecties zijn moeilijker als een dak vol ligt met zonnepanelen. Wédétectie maakt het je dan veel makkelijker.”

Uitdagingen circulair bouwen
Geert: “Regelgeving loopt wat achter op de circulaire realiteit. Het beton­akkoord (minstens 5% van het beton gerecycled) is een goed voorbeeld. Bij deze school maken we gebruik van maar liefst >30% gerecycled beton. Maar wat als je nu naar >50% gaat? Dan worden daar nu nog geen garanties op afgegeven, zijn er nog geen certificeringen en zijn er ook nog geen goede testprotocollen beschikbaar (constructieve veiligheid).”
Leo: “De gemiddelde levenscyclus van scholen ligt rond de 40 jaar. Soms krijgen ze tussentijds een grondige renovatiebeurt.” Geert: “Maar het mooie is, dat deze school daarna dus niet ‘op’ is. Want er wordt in het ontwerp slim omgegaan met alle ontwerpspecificaties. Het uitgangspunt is dat het gebouw altijd getrans­formeerd of duurzaam ontmanteld moet kunnen worden.”

Belang gebruikers weegt sterk mee
Leo: “Het is van grote waarde dat we weten waar de behoeften van de gebruikers liggen. Zij hebben een van de directeuren vrijgemaakt om in het bouwproject te participeren. Hij heeft over alles mee nagedacht, zijn input gegeven en ook de nodige besluiten genomen. Het was bovenal cruciaal dat we rekening houden met de leerlingen en hun specifieke behoeften. Van belang voor de architect: speciaal onderwijs gedijt het beste in een rustige, prikkelarme omgeving die ook nog eens ‘vandalismeproof’ is. De structuur en het kleurenpalet is daarop aangepast. Ook heeft de basisschool een andere ingang dan het voortgezet onderwijs.”